Stormkop is een plek voor filosofie, wetenschap, kunst, duurzaamheid en avontuur – een soort creatieve vrijhaven voor kinderen van 0 tot 119 jaar - volgens henzelf. Op de website staat te lezen dat het moeilijk is om Stormkop in woorden te vatten. Aan Koos en Lot vraag ik om toch een poging te doen.

Lot: “Recent hebben we onze tekst op de website veranderd van ‘het is hier nog nooit zo fijn geweest’ naar ‘het is hier nog nooit zo ingewikkeld geweest’. In alles wat we doen zijn de kinderen ons kompas. Eigenlijk zijn zij ook baas. Soms komen mensen ons vragen of de kinderen wat stiller kunnen zijn. Dan vragen we hen of ze zelf wat stiller kunnen zijn."

"We organiseren hier onder andere kampen voor kinderen. Gisteren waren ze opnieuw in een mum van tijd uitverkocht. Beetje Lotto Arena-vibe. De kwaliteit staat voorop dus we houden het aantal plaatsen beperkt. Standaard reserveren we tien procent voor kansengroepen.”

Koos: "Ons uitgangspunt is: iedereen wil graag gezien worden. Het is een mantra voor ons. Een kind van 7 dat met een stok aan het slaan is, die wil gewoon graag gezien worden. Idem dito voor een oude man van 80 die voor de zoveelste keer hetzelfde verhaal vertelt.”

“We noemen onszelf ook wel eens "de doen-denkers" in plaats van de doemdenkers. Al doende hebben we veel geleerd. Eén van de eerste dingen ooit die we gedaan hebben was een workshop testament schrijven voor kinderen van zes jaar. We zijn ook meteen met hen gaan jutten in de Scheldebocht. Toen kwamen we erachter: nou, hier liggen wel erg veel spuiten. Je vertelt wat dat is, en dan trekken de ouders grote ogen."

Lot: “We willen tegengas geven tegen de ‘pas op, wees voorzichtig’-maatschappij. Kinderen moeten risico's kunnen lopen en zich kunnen bezeren. Aan het eind van de dag tellen we: hoeveel pleisters hebben we vandaag uitgedeeld?

“Onze kampen voor kinderen zijn altijd  in een mum van tijd uitverkocht. Beetje Lotto Arena-vibe.” — © Wannes Cré
 

Koos: Eigenlijk kan je Stormkop samenvatten met de zes V's: verwonderen, verwarren, verleiden, verbinden, verrassen en verliezen. Verliezen, want soms gaan dingen mis. Je probeert ook maar dingen, net zoals iedereen. Stormkop is een veilige haven om op je bek te gaan. Je moet het lef hebben om te durven toegeven: we hebben een fout gemaakt, en daar de juiste conclusies uittrekken.

“De stad is ons altijd blijven steunen, ondanks dat we echt niet de gemakkelijkste mensen zijn. We moeten vaak sorry zeggen. We kleuren niet altijd netjes binnen de lijntjes, maar ze aanvaarden onze rebellie en geven ons vrijheid.”

“Mensen weten intussen dat ze bij ons kunnen experimenteren, ze weten ons te vinden. Alles komt naar ons toe, en wij maken dan keuzes. We hebben niet de grote financiële middelen, maar wel de ruimtes en de draagkracht.”

“We willen tegengas geven tegen de ‘pas op, wees voorzichtig’-maatschappij. Kinderen moeten risico's kunnen lopen en zich kunnen bezeren.  — © Wannes Cré
 

Muziekfestival Dokrijk is één van de organisaties die per toeval aangespoelde bij Stormkop. Benny Boogers is één van de initiatiefnemers: "Met Dokrijk programmeren wij vaak één bekende naam, en daarrond allemaal jonge muzikanten die anders niet de kans zouden krijgen om zo'n groot podium te spelen. Of wij boeken één jonge band, en we vragen aan hen om zelf ook een band te kiezen. Dat is vertrouwen geven aan jonge mensen, en dat spoort met de visie van Stormkop. 

“Soms is hier zitten een uitdaging. Als wij hier een feest geven moeten wij zorgen dat 's ochtends vroeg alles terug spic en span is voor die kinderen. Maar dat hoort erbij en wij doen dat graag. Dokrijk en Stormkop delen een bepaalde manier van denken: duurzaam werken, denken op lange termijn en investeren in jonge mensen."

Koos: “Als mensen naar ons komen met een idee gaan we op zoek naar de win-win situatie. We proberen altijd zoveel mogelijk samenwerkingen tot stand te brengen. Liefst ook één die de generaties overstijgt.”

Een voorbeeld hiervan is het atelier van Fons Oerlemans waar kinderen vrij binnen en buiten kunnen wandelen. Fons is een 81-jarige ontdekkingsreiziger, avonturier en uitvinder. “Fons is een beetje de Quasimodo van deze plek”, zegt Lot.  Samen met kinderen bouwt hij aan allerlei projecten. 

Ook de 8-jarige Yanti is fan van Fons: “Normaal gezien ben je op pensioen als je 80 jaar bent, maar hij is nog altijd aan het uitvinden. Ik hou ook veel van knutselen en dingen bedenken. Hij kan eigenlijk niet zo goed zwemmen en hij heeft toch nog een flessenboot gemaakt, dus dat vind ik heel speciaal.”

Tweede van links: Fons Oerlemans, rechts naast hem Koos Hogeweg, uiterst rechts Lot Sadien. Op de achtergrond: de flessenboot van Fons.  — © Wannes Cré
 

“Stormkop probeert heel inclusief te zijn”, vertelt Winny. Winny is behalve de moeder van Yanti ook kinderpsychiater en kinderboekenschrijfster. Ze werkt mee aan workshops op Stormkop. Van haar boek Kapitein Nemo werd bij Stormkop een theaterproject gemaakt.

Winny: "Op Stormkop samenwerken is heel organisch, het is geen op voorhand vastgelegde route. Gedurende het proces krijg je heel veel input. Eigenlijk is het een soort onderzoekende avonturentocht waarbij kruisbestuiving heel centraal staat.”

In de kelder van Stormkop vinden we Jochem Baelus. Jochem is muzikant en geluidskunstenaar. "Ik heb hier een atelier waar ik mechanische instrumenten bouw. In het andere gedeelte maak ik muziek en repeteer ik met mijn band Slumberland."

Jochem schrijft ook muziek voor theater- en dansvoorstellingen, en hij geeft ook muziekworkshops voor de kinderen en jongeren van Stormkop. Jochem: "Stormkop is een heel inspirerende en dankbare omgeving om te zitten. Het heeft mijn werk veranderd: er is een soort lichtheid en speelsheid ingekomen.

Geluidskunstenaar Jochem Baelus. “Stormkop heeft mijn werk veranderd: er is een soort lichtheid en speelsheid ingekomen.“ — © Wannes Cré
 

In de Kombuis op de eerste verdieping heerst een gezellige maar gespannen drukte. Alles wordt in gereedheid gebracht want over een uur gaat Instroom Academy, het restaurant van sterrenchef Seppe Nobels open. Wil je ook komen eten, zal je even geduld moeten oefenen. Momenteel is er een wachtlijst van meer dan duizend mensen. 

Lot: "Wij zijn zeer blij met de Instroom Academy. Hun visie en aanpak matchen volledig met die van ons. Gatam vzw en Seppe zorgen dat mensen hier echt kunnen doorgroeien. Het verhaal klopt ook omdat het een leerproces is van de twee kanten. De nieuwkomers inspireren Seppe met hun eigen kennis en recepten.” 

Koos: “Die samenwerking met al die verschillende groepen hier, dat gaat ook steeds beter. Het meest irritante is soms gewoon het meest praktische. Waar ligt de fuckin' sleutel weeral? De typische dingen waar elk huishouden mee kampt. In het begin focusten we heel erg op zelfredzaamheid, nu gaan we meer voor samenredzaamheid. 

Muziekfestival Dokrijk op de site van Stormkop. “Als wij hier een feest geven moeten wij zorgen dat 's ochtends vroeg alles terug spic en span is voor die kinderen.“ — © Mark Rietveld
 

Lot: "We zijn een niet-vrijblijvende culturele vrijhaven. Het gaat om co-eigenaarschap. Een CEO die hier komt vergaderen met zijn mensen, die wijzen we ook fijntjes waar die de afwas mag doen. Helemaal prima als je hier een teambuilding komt doen met honderd man, maar je gaat zelf de stoelen en tafels klaarzetten en weer wegzetten. Regels en afspraken zijn nodig. Dat is die niet-vrijblijvende vrijheid."

De toekomst ziet er mooi uit, alhoewel onzeker. Koos: "Het nieuwe Masterplan voor de site ligt er, en het is geënt op onze ervaringen. Het winnende architechtenteam pakte mooi uit met foto's van onze events en activiteiten. Er is best wel wat budget voor duurzaamheid ook. Alleen staat alles op losse schroeven nu door die inflatie, niemand durft nog zeggen wat we gaan doen. Maar we gaan door. Na vijf jaar lukt het steeds beter om te overleven."

"Er komt bij Stormkop zoveel volk over de vloer, zeker 50.000 mensen per jaar. Een heel gevarieerd gezelschap. Er komen hier mensen in een Maseratti aanrijden om bij Seppe Nobels te komen eten. En dan probeert iemand zonder papieren hier binnen te breken gewoon om naar het toilet te kunnen gaan. Allemaal komen die mensen hier iets zoeken en vaak vinden ze ook iets." 

Tekst: Frederik Van den Bril