Dit wordt het jaar dat we onze ouders niet meer moeten uitleggen waar we in hemelsnaam mee bezig zijn.
De Nieuwjaarsbrief van Dennis Janssens
“De culturele sector doet het goed, en steeds beter,” zo luidde het devies drie jaar geleden. Ondertussen zag het er helaas ook anders uit…
Het is hard geweest om als creatieveling aan de slag te zijn, en ik heb me dan ook vaak afgevraagd of dit het wel allemaal waard is? Waarom niet gewoon gelukkig zijn met een 9-to-5-baan waarbij ik de tijd volmaak en op het einde van de maand langs de kassa passeer? Misschien was het een onmogelijke droom om van mijn passie mijn job te maken…
Maar niks is minder waar! Creatief zijn, is wat ik bén; geboren met een tekenpotlood in de hand en een grenzeloze verbeelding. Ik ben ervan overtuigd dat dit geldt voor iedereen die creatief is. Creëren is voor ons een must, we kunnen er niet om heen, het zit in ons, en dat doen we elk op onze eigen manier. Plannen uittekenen, apps ontwikkelen, muziek maken, merken ontwikkelen, de perfecte stoel ontwerpen, net die ene foto maken, het organiseren van mensen, … Als kunstenaars en ontwerpers laten we mensen met nieuwe ogen naar de wereld kijken. Ook in een tijd waarin alles kommer en kwel lijkt, staan we op de eerste rij om hier een antwoord op te bieden. We zoeken naar oplossingen om het leven zinvoller te maken, ontspanning en verrijking te bieden. Soms klein, maar zichtbaar en aanwezig. Geluk zit dan ook in die kleine dingen.
Alleen moeten we maar al te vaak voor ons vak opkomen. Het blijft iets onbevattelijk voor velen. Kunsten en toegepaste kunsten lijken maar tijdverdrijf, het nut en de bijdrage aan de wereld is niet meetbaar, dus worden er wel eens vraagtekens bij gezet.
En toch is onze plek op de arbeidsmarkt niet te min! De afgelopen jaren is het aantal zelfstandigen verdubbeld, de agencies zijn groter geworden en de omzet van onze sector is gestegen met 48%! Geen enkele andere sector groeide zo hard. En dit met Antwerpen als koploper, de creatieve hub vol diversiteit waar ik zelf ook trots deel van uitmaak. De enorme groei was helaas niet bestand tegen de vele sluitingen die de sector in 2021 te verwerken kreeg. Enkele grote kleppers gingen onderuit en in de laatste week van 2021 kwam het nieuws dat meer dan een derde van de culturele instellingen in slechte papieren zit.
Het voorbije jaar was een jaar van bezinning voor mij. Hoe kon ik deze negatieve spiraal doen keren? Hoe konden wíj ́deze negatieve spiraal doen keren? Shit, Fuck, Godverdomme bij de zoveelste maatregelen waardoor de cultuur weer op slot ging. Op zo’n moment heb je twee opties: met een fles wijn bij de hand tien seizoenen Friends bingen (bij nader inzien nog niet eens zo’n slecht idee) of met die creativiteit die ons zo eigen is oplossingen en kansen scheppen! Onze sector wordt juist gedreven door dat inventieve vermogen van zijn individuen, mensen die geen problémen zien maar opportuniteiten.
De digitale shift, die we in 2020 toegang zagen vinden bij het grote publiek, zette zich in 2021 verder door, en we woonden massaal online events, workshops en concerten bij. Artiesten gingen samenwerken met game developers aan heuse interactieve, digitale concerten. Men ging aan de slag met NFT’s en bracht kunst en design naar de digitale wereld. Maar ook ‘offline’, in de ‘echte wereld’, werd er op een slimme en altijd toegankelijke manier georganiseerd: art walks, raamconcerten… Cultuur bracht de mensen weer samen. Als één front kwamen we op straat en riepen we om een heropende cultuur! Onderschat nooit de kracht van een goed geschreven slogan op een stuk karton, en vooral het inzicht van die ene licht-en geluidstechnicus die de sluiting bij de Raad van State aanvocht. Dankuwel, Mathieu!
Kortom, we bleven ons roeren, we bleven groeien en evolueren. En hoe moeilijk het soms ook was, we bleven trouw aan onszelf. De ommekeer is er en onze jobs hebben waarde. Onze jobs zijn essentieel. En vooral onze jobs zijn super plezant! Mijn goede voornemens voor het nieuwe jaar zijn: blijven ondernemen, blijven zoeken naar creatieve oplossingen en blijven genieten. Hopelijk doen jullie dat ook en kunnen we zo onze sector verder laten groeien zodat we eindelijk op een punt komen dat we niet meer aan ouders en vrienden moeten uitleggen waar we nu in hemelsnaam mee bezig zijn, en nooit voor een ‘echte job’ hebben gekozen.
Dennis Janssens
Dennis Janssens is mede-oprichter en grafisch ontwerper bij creatief bureau SSNN. Hij is ook één van de drijvende krachten achter het Antwerp Poster Festival.
Foto's door Sandra van Watermeulen.